Axel Enthoven / Innovatie in mobiliteit en stedelijkheid

Axel Enthoven wordt gezien als de pionier van design van België en is er al mee bezig vooraleer mensen wisten hoe design geschreven wordt. De eerste keer dat ik van zijn naam hoorde was tijdens het programma ‘De Bedenkers’ waarin hij in de jury zat naast o.a. de toen nog minder bekende Marc Coucke om het folkdesign en de uitvindingen van Vlamingen keuren. Twee jaar later was hij opnieuw te zien op tv. In de Canvas-reeks ‘Vormgevers’ die liep tijdens 2010, was één van de afleveringen aan hem gewijd. In beide gevallen viel op jonge leeftijd me het holistische beeld - die term zou ik later pas te weten komen - die Axel Enthoven had over ontwerpen en productontwikkeling op.

Het ontwerp van Enthoven Associates voor
de bus en paardentram voor de Mont Saint Michel.

Hieronder heb ik de voornaamste punten opgesomd van zijn lezing

1.  Heb niet enkel oog voor ‘dé gebruiker’. Houd met iedereen rekening! In het geval van een                   publiektransportmiddel rekening met de gebruiker, maar ook de maker, de chauffeur, de                       mindervalide en de overheid.

2. Hij bracht een casus ter sprake van de opera-camper. Het ontwerp had veel awards gewonnen, 

    maar had amper commercieel succes. Enkel in Australië had het een goede verkoop dat kwam

    omdat Australiërs gemiddeld langer kunnen rondreizen met hun camper dan pakweg Nederlanders.

    Dus gaf hij de raad om na te denken over wie het product gebruikt en voor hoelang.

3. De tijd van de grote sponsors en de grote budgetten is voorbij. Elk idee is maar zo sterk als z'n

    commerciëel succes. Een idee moet winst kunnen genereren. Op de dag van vandaag moet elk idee

    gecheckt worden naar (commerciële) haalbaarheid.

4. Niet alle producten hebben een even lange levensduur. Een autobus wordt gemiddeld 15

     jaar gebruikt. Bij boten en treinen duurt het dubbel zolang vooraleer ze aan de kant worden gezet.

5. Werken voor de overheid creëert andere problemen dan werken voor de privé-sector. Het

    Spartacus project bijvoorbeeld was goedgekeurd door de vorige regering, maar niet door de

    huidige. Het project ligt nu stil. Kunnen omgaan met dit soort frustraties, maakt deel uit van de job. 

De Opera-camper had minder commercieel succes dan verwacht. 

Eén van de casussen waar hij dieper op inging was de nieuwe tram die zijn bedrijf heeft ontworpen voor Brussel. Het voorstel was om een tram te ontwerpen in de gedachte dat Brussel de Europese hoofdstad is, het politieke centrum van Europa waarin een trein moet passen die kwaliteit uitstraalt. Hij draaide het roer om en vertrok van de idee dat Brussel samen met Praag de twee steden zijn met het grootst aantal gebouwen in Art Nouveau-stijl. Ze legden een ontwerp van de nieuwe tram voor die geïnspireerd was op Art Nouveau qua vormgeving en kleur voor aan de mensen die de beslissingen maken en zij waren laaiend enthousiast. Het gevolg is dat zij hen vervolgengs meer vrijheid hebben gegund in de verdere verloop van het ontwerpproces. De vrijheid creëerde meer ruimte om te innoveren op het gebied van vandalisme. Volgens mr. Van Enthoven zijn er drie mogelijke manieren om vandalisme tegen te gaan. De eerste is om alles onverwoestbaar te maken, met als gevolg dat alles een rubber of harde kunststof zal worden gemaakt. De tweede mogelijkheid is om alles zo snel mogelijk te herstellen. Hij gaf als voorbeeld dat mensen sneller geneigd zijn om hun peuk om de grond te gooien als de asbakken vol zijn. De laatste mogelijkheid is om de infrastructuur op te waarderen zodat mensen meer respect hebben voor het meubilair en het interieur van de tram.

Het ontwerpteam ging voor derde richting toen ze leer kozen als materiaal van de stoelen. De mensen die de knoop doorhakten van de stad Brussel verklaarden hem voor gek, maar hij kon hen overtuigen met zijn voorspelling dat het vandalisme zou verminderen met  20 à 25%. Uiteindelijk was het vandalisme gedaald met ongeveer 40%. De mensen hebben respect voor het meubilair wanneer deze van hogere kwaliteit is dan het conventionele traminterieur. Hij maakte wel de opmerking dat de vermindering in vandalisme niet voor elke gemeente in Brussel gold. 

De tram in Brussel is qua vormgeving geïnspireerd op de Art Noveau-stijl. 

Minder vandalisme was niet het enige voordeel bij de keuze voor de lederen zetels. Om de zoveel tijd worden de trams schoongemaakt. Bij conventionele trams duurt het drogen een volledige dag, maar met de lederen zetels duurt dit slechts één uur. Een tram is heeft een duur prijskaartje, dus onnodig stilstaan kan maar best vermeden worden. Dus ook op dit gebied spelen de lederen zetels in het voordeel.

De tweede en laatste casus waar hij dieper op inging was het HALO-concept. Samen met Lowie Vermeersch herdefinieerde hij de eerste klasse in het vliegtuigreizen. Ze verhoogden de luchtkwaliteit en verbeterden het dieet en de psychologie van het vliegen. De eerste klasse heeft geen ramen, maar er zijn wel projectieschermen waarbij je kan kiezen of je wilt reizen in het daglicht of tijdens de nacht. Dit heeft als gevolg dat de reiziger kan kiezen of hij in bijvoorbeeld New York aankomt met een jet lag of niet.

Samen met Lowie Vermeesch herdacht hij wat vliegen zou kunnen zijn in eerst klasse.

De lezing afsluiten deed hij met het Flandria project, wat ook de uitdaging was van de daaropvolgende brainstorm. Na kort te hebben uitgelegd wat de geschiedenis ervan was, toonde hij 

een reeks beelden van bestaande en niet bestaande boten die ons zouden kunnen inspireren tijdens de brainstorm.

Van alle personen waarvan ik de lezing heb bijgewoond, was hij de enige die aanwezig bleef tijdens de brainstorm. Hoogstwaarschijnlijk was dit om de reden dat hij het ontwerp zelf gekozen had.  Hij participeerde in de brainstorm en bezocht elke tafel om onze ideeën bij te sturen. Toch mocht het niet baten. Nadat enkele ideeën waren gepresenteerd, begon hij te schrijven op één van de borden die er stonden, zonder dat we konden lezen wat hij aan het schrijven was. Toen uiteindelijk alle ideeën waren gepresenteerd draaide hij het bord om. In tien puntjes gaf hij aan waarom we niet in de opdracht geslaagd waren. Het beste gevoel gaf het niet. Maar ik had die avond wel veel geleerd.

Bronnen

De bronnen zijn gerangschikt in volgorde van voorkomen.


Enthoven Associates, (2015), Axel Enthoven [ONLINE]. Available at:http://www.ambassadeurs.be/edities/13/artikels/axel-enthoven-ontwerpt-huis-voor-de-vergrijzing[Accessed 30 March 2016]

Enthoven Associates, (2012), Navette Mont Saint Michel [ONLINE]. Available at:http://hippotese.free.fr/blog/index.php/post/2012/01/12/Les-maringotes-du-Mont-Saint-Michel-dans-les-sables-mouvants... [Accessed 30 March 2016]

Enthoven Associates, (2016), Opera Luxery Camper Trailer [ONLINE]. Available at:http://www.vicespy.com/opera-luxury-camper-trailer/ [Accessed 30 March 2016].

Yellow Window, (2005), Tram for Brussels - Bombardier [ONLINE]. Available at:http://www.yellowwindow.com/en/work/product/tram-for-brussels/3 [Accessed 30 March 2016].

Yellow Window, (2014), HALO concept [ONLINE]. Available at:http://awardwinningdesigners.be/awardwinner/yellow-window-enthoven/ [Accessed 30 March 2016].

Lezing Tony Fadell

Tony Fadell is een Libanese-Amerikaanse ingenieur, designer, ondernemer en investeerder. Als consultant bij Apple was hij degene die het concept van wat later de iPod zou worden voorstelt aan Steve Jobs, waarna laatstgenoemde enthousiast mee aan boord springt. Tony Fadell werd vervolgens vast aangenomen en werd uiteindelijk Senior Vice President of the iPod Division. In 2008 verliet hij het nest om Nest labs op te richten.  De Nest rookdetector en Nest thermostaat zijn de eerste stappen richting the connected/conscious home. Tot op de dag van vandaag zorgen we voor ons huis: er is een lek hier of er moet iets hersteld worden daar. The conscious home - zoals het vaak wordt genoemd - zou volgens Tony Fadell ons kunnen vertellen wanneer iets kapot zou gaan, zodat we proactief zouden kunnen reageren. Fadell verkocht Nest begin 2014 voor 3,2 miljard dollar aan Google. Vandaag de dag leidt hij de Google Glass divisie omdat hij ervan overtuigd is dat het ware potentieel er nog niet is uitgekomen. 

Het eerste prototype van de iPod  dat
Tony Fadell voorstelde aan Steve Jobs

De keuze voor Tony Fadell ligt dus voor de hand als je ziet wat hij en zijn teams waarvan hij deel uitmaakte, verwezenlijkt hebben. Ik koos voor een interview met  Scott Belsky, CEO van Behance, omdat op een korte tijd, Tony een reeks van heel interessante punten aanraakt over o.a. het belang van shipping, deadlines en mijlpalen en praten tot de juiste mensen. Ook het verschil in het beleid tussen Phillips en Apple en wat de gevolgen zijn voor de leden van het team boeit me enorm.

Vooraleer hij begon, had hij een klein woord over zijn carrière in Silicon Valley.

Als hij zijn carrière overloopt, bestond het eerste decenium fouten maken en daaruit leren. In het tweede decenium paste hij de kennis en de dingen die hij had geleerd toe. Nu, in het derde decenium mentort hij teams met de ervaring en de kennis die hij heeft vergaard.

Zijn interesse zal altijd bij zowel ‘atoms’ als bij ‘elektrons’ liggen, niet enkel ‘atoms’. Dit om de simpele reden dat alles wat we voelen, zien, proeven, ruiken,… zijn atomen. Om die reden wil hij verder bouwen met zowel atomen en zeer slimme elektronen.

Prototyping

Het eerste onderwerp dat hij bespreekt is prototyping. Er bestaan verschillende soorten en er is niet één juiste manier om het te doen.

Hij wijst er wel op dat je altijd het punt waar je met je product gaat differentiëren, moet prototypen. De reden waarvoor uw product bestaat, is omdat het iets anders of speciaal doet dan wat al bestaat. Je moet dus het echte probleem behandelen, en niet het eerste beste aspect prototypen dat gemakkelijk te maken is.

De reden hiervoor is omdat het punt waar je gaat differentiëren; het schema, het budget, het team en of de haalbaarheid bepaalt. Het is dus belangrijk om dit aspect zo diep mogelijk te bekijken zodat je een zo goed mogelijk beeld hebt van het idee.

Uiteindelijk werd Tony Fadell 
Senior Vice President van de iPod divisie 

Doorgaan of opnieuw beginnen?

Volgens Tony Fadell zijn er twee soorten situaties waarbij je de beslissing moet nemen om het project te aborteren of de ontwikkeling te laten doorgaan.

De eerste situatie is een situatie waarbij je producten of diensten aan het ontwikkelen bent die gelijkaardig zijn aan voorgaande projecten. Door de ervaring die je doorheen je carrière hebt opgebouwd heb je een gevoel ontwikkeld die je zegt hoe ver je het project kan laten leven zonder dat het weken voor je het op de markt brengt ineenstort.

In het tweede geval ontwikkel je een product waarbij je geen idee hebt of het haalbaar is. In dat geval haal je er experten bij. Luister naar de experten, maar wees kritisch. Soms kunnen zij ook fout zijn.

Deadlines en mijlpalen

Deadlines zijn belangrijk voor twee redenen, legt Fadell uit. De eerste is omdat ze vermijden dat een project te lang aansleept zonder dat er dingen worden gerealiseerd of mijlpalen worden bereikt. Als dit zou gebeuren verliest het team zijn interesse en zijn ze gefrustreerd en niet meer emotioneel betrokken met het project. Het bereiken van mijlpalen bij deadlines betekent dat je iets hebt geleerd. Deze nieuwe kennis zal de inhoud van de volgende mijlpaal bepalen. Daarbij kan je ook teruggaan naar de vorige mijlpaal als het fout gaat.

Ten tweede reden waarom deadlines belangrijk zijn, omdat je iets op de markt moet brengen. “Waarom?”, vraagt Tony Fadell zich luidop af. Omdat het belangrijk is dat de mensen die deel uitmaakten van het team iets op hun cv kunnen zetten. Ze moeten bij hun volgende sollicitatie kunnen tonen dat ze iets hebben verwezenlijkt of dat ze op z’n minst iets hebben geleerd.

Pitchen

Volgens Tony Fadell zijn er drie belangrijke aspecten bij pitchen: passie, presentatie en partnership.

Ten eerste is het belangrijk dat je je project met passie verkoopt, dat spreekt voor zichzelf. Maar het is ook belangrijk om met een bepaalde doordachtheid voor de dag te komen, waarbij je echt introspectief bent om goed te communiceren.  

Presentatie houdt in dat je met voldoende oog naar de details hebt gekeken zodat de mensen die aan de andere kant van de tafel zitten zien dat je begrijpt wat er nodig is om dit product te maken. Je moet laten overkomen dat je weet wat de risico’s inhouden en de uitdagingen waarvoor je zal staan doorheen het hele proces. Het is belangrijk dat je zij zien dat je weet dat het geen walk in the park wordt.

Tenslotte is ook nog partnership: dat zijn de mensen aan wie je je idee aan het verkopen bent. Het is van kapitaal (snap je’m?) belang dat je je verhaal verteld aan de juiste mensen, de beslissingsmakers. Je moet je verhaal vertellen die verder kijken dan het rationele en ook emotioneel betrokken zijn. Daarbij moeten zij je de hulp beteken voor jouw team wanneer andere teams het project willen saboteren.

Belangrijk bij de keuze van de mensen waaraan je verhaal gaat vertellen, is het nakijken van hun trackrecord. Als voorbeeld vergelijkt hij twee voormalige werkgevers. Phillips gaf vaak groen licht aan het beginstadium van een productidee, maar voor elke 10 projecten, 9 sneuvelden en ze sneuvelden niet in de beginfase, maar weken voor ze op de markt werden gebracht. Het was niet lastig om groen licht te krijgen en het project te starten, maar om het product op de markt te brengen. Apple werd bestuurd met een tegenovergestelde visie: minder dan 2% projecten sneuvelden ooit in Cupertino, maar het was zeer lastig om een project te starten.

Terwijl Apple vroeg in het ontwikkelingsproces projecten de kiem in smoort,
laat Phillips bij negen op de tien projecten het proces duren
om het dan uiteindelijk toch het project te aborteren
 weken voor het op de markt zou gebracht worden. 

Twijfel

Twijfel is er altijd en zal er altijd zijn, zegt Tony Fadell. Wanneer je probeert te vernieuwen en te innoveren zal er altijd twijfel en onzekerheid zijn. Als dat er niet is, is het te gemakkelijk, ben je niet ambitieus genoeg, push je de grenzen van het mogelijke niet ver genoeg. Geen twijfel kan ook betekenen dat je niet diep genoeg bezig bent met de details omdat je het probleem nog niet ziet of begrijpt. Aan het einde van de dat moet het voelen zoals je op een rolercoster hebt gezeten, want indien je niet dit gevoel hebt gehad dan ben je niet bezig met iets uniek. 

Bronnen

Presentatie

99U. (2012). Tony Fadell: On Setting Constraints, Ignoring Experts & Embracing Self-Doubt. [Online Video]. 5 June 2015. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=TT0kUbMixe4. [Accessed: 29 March 2016].

Informatie 

Wikipedia. 2016. Tony Fadell. [ONLINE] Available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Tony_Fadell. [Accessed 29 March 2016].

Vanity Fair. (2014). Tony Fadell and Rem Koolhaas on Design in the Digital Age. [Online Video]. 5 June 2015. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=YiSl0gVfLrw. [Accessed: 29 March 2016].

Bloomberg. (2015). Nest CEO Tony Fadell: Studio 1.0 (Full Show 11/04). [Online Video]. 5 June 2015. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=TT0kUbMixe4. [Accessed: 29 March 2016].

Afbeeldingen 

Apple, (2001), Apple iPod 1st Gen [ONLINE]. Beschikbaar via :http://www6.pcmag.com/media/images/209199-6-apple-ipod-1st-gen.jpg [Accessed 29 March 2016].

HD Wallpapers, (2014), iPod Exploded View [ONLINE]. Beschikbaar via :http://www.iphonehdwallpapers.net/apple/wallpapers-ipod-exploded-view [Accessed 29 March 2016].

Pari Dukavic, (2014), Tony Fadell [ONLINE]. Beschikbaar via :http://www.fastcodesign.com/3035239/innovation-by-design-2014/nest-hatches-a-connected-home-boom [Accessed 29 March 2016].


Silvian Linn, (2014), iPod Presentation Model [ONLINE]. Beschikbaar via :http://www.cultofmac.com/124565/an-illustrated-history-of-the-ipod-and-its-massive-impact-ipod-10th-anniversary/ [Accessed 29 March 2016].

Sociale Innovatie / Arne Pauwels, Wakati

De eerst keer dat ik van Arne Pauwels hoorde was in het programma van Dirk Draulans ‘Alles kan schoner’ dat een tweetal jaar geleden op Canvas werd uitgezonden. Samen met Reinhart Palinck toonde hij in die TV-reeks hoe relevant de opleiding productontwikkeling kan zijn op het moment waarop ik nog in schuim aan het snijden was.

Arne Pauwels kwam spreken over wat belangrijk is bij sociale innovatie en hoe hij zijn marketingproef wist te realiseren als een echt product: ‘Wakati’. Wakati is een nieuwe manier om groenten en fruit te bewaren zonder koeling. Dit maakt een wereld van verschil wanneer je weet dat in warme gebieden zoals Ethiopië 45% van de voeding wordt weggegooid omdat ze bederven voordat ze aankomen bij de consument.  

Zijn masterthesis zag er aanvankelijk helemaal anders uit. Het product waarmee hij afstudeerde bestond uit een fiets en een aanhangwagen. Het project is doorheen de jaren flink veranderd. Zijn traject zelf beschreef hij als een hobbelig parcours, verre van perfect of ideaal. Maar volgens hem is dat wat het hem juist interessant maakt. Hij raadde ons aan om het project soms los te laten om ruimte te geven aan anderen om er zich over te buigen en hun mening over te geven. Hij geeft toe dat dit niet altijd het meest aangename gevoel was doorheen het traject, maar door op die manier uit de comfortzone te treden, wordt het concept verrijkt in waarde door de input van mensen met een bepaalde expertise of ervaring. Sociale innovatie vindt niet plaats wanneer de mensen zelf niet (financieel) beter worden van jou product. Je moet de lat hoog leggen, want voor een klein beetje verbetering is het zeer moeilijk om uw idee in gang te zetten.  

De smaak te pakken

Na het de lezing van Arne Pauwels had ik de smaak te pakken gekregen, zeker toen ik wist dat de week erna Axel Enthoven kwam spreken. Verhalen van mensen die actief zijn in het werkveld intrigeren me enorm. Na een dag aan de bachelorproef te hebben gewerkt als voorbereiding voor het consult van de volgende dag, is het zeer verfrissend om experten te horen spreken over hun uitdagingen en visies. Dat er bij ieder event gratis pizza was, was een reden temeer om elke dinsdag een bezoek te brengen aan Gate 15.

Bronnen

Canvas. 2014. Alles kan schoner. [ONLINE] Beschikbaar via: https://www.youtube.com/watch?v=EYR9Tc89NyU. [Geraadpleegd op 29 maart 2016]

Afbeeldingen

Technology Review, (2015), Arne Pauwels [ONLINE]. Beschikbaar via :http://www.technologyreview.es/files/128340/arne-pauwel.jpg [Geraadpleegd op 29 maart 2016].


Wakati, (2015), Wakati [ONLINE]. Beschikbaar via :https://boeddhistischdagblad.nl/maatschappij/natuur/53067-de-wakati-koeltent-voor-boeren-in-ontwikkelingslanden/ [Geraadpleegd op 29 maart 2016]

Wakati, (2015), Wakati [ONLINE]. Beschikbaar via: http://www.tinkuy.fr/conseil/invention-ecologique-le-refrigerateur-solaire-pour-les-pays-en-developpement [Geraadpleegd op 29 maart 2016].